Part-Time Çalışma

Bu tür çalışmalar kısmi süreli iş sözleşmelerinin özel bir uygulama şekli olmakla, İş Kanunumuz Alman mevzuatı hükümleri dikkate alınarak düzenlenmiştir. İşçi ve işveren arasında kurulan bu iş ilişkisinin yazılı yapılması zorunludur. Yazılı sözleşme ile işçinin yapmayı üstlendiği işle ilgili olarak kendisine ihtiyaç duyulması halinde iş görme ediminin yerine getirileceğinin kararlaştırıldığı iş ilişkisi, çağrı üzerine çalışmaya dayalı kısmi süreli bir iş sözleşmesidir. Hafta, ay veya yıl gibi bir zaman dilimi içinde işçinin ne kadar süreyle çalışacağını taraflar belirlemedikleri takdirde, haftalık çalışma süresi yirmi saat kararlaştırılmış sayılır. Bu yirmi saatlik süre, tamamlayıcı bir hukuku kuralı olarak kabul edildiği için taraflar, yapacakları sözleşmede, yirmi saatin üzerinde bir çalışma süresi kararlaştırabilecekleri gibi, yirmi saatin altında da, örneğin, onbeş veya on saatlik haftalık çalışma süresi de kararlaştırabilirler.
Çağrı üzerine çalıştırılmak için belirlenen sürede işçi çalıştırılsın veya çalıştırılmasın ücrete hak kazanır.
İşçiden iş görme borcunu yerine getirmesini çağrı yoluyla talep hakkına sahip olan işveren, bu çağrıyı, aksi kararlaştırılmadıkça, işçinin çalışacağı zamandan en az dört gün önce yapmak zorundadır. İşçi, süreye uygun çağrı üzerine iş görme edimini yerine getirmekle yükümlüdür. İşveren, sözleşmede günlük çalışma süresi kararlaştırılmamış ise, her çağrıda işçiyi günde en az dört saat üst üste (kesintisiz) çalıştırmak zorundadır. Bu zorunluluğun amacı, işçinin uzun bir yol katederek çok kısa bir fiili çalışma yapmak suretiyle serbest zamanının bölünmesini engellemektir. Çağrı üzerine çalışmada işçi göreceği işin çıkmasından işverenin çağrısı ile haberdar olacağından, işverenin kısa bir süre içinde işçiyi çağırması, özellikle işçi başka bir işverene bağlı olarak da çalışıyorsa, önemli sorunlar yaratabilir. İşte bu nedenle, yasa işçinin işe çağrılmasının, sözleşmede aksi kararlaştırılmadıkça, en az dört gün önceden yapılmasını öngörmüştür. İşçi, süreye uygun çağrı üzerine iş görme yükümlülüğünü yerine getirmek zorundadır.
Çağrı üzerine çalışmalarda işçinin çalıştığı gün ulusal bayram ve genel tatil günlerine rastlarsa ve bu günlerde de işçi işyerinde çalışırsa işçiye iş sözleşmesine göre hak etmiş olduğu ücreti bir kat fazlasıyla ödenir. İşçi, Ulasal bayram ve genel tatil günlerinde çalışmamışsa, bu günler için herhangi bir ücrete de hak kazanamaz.
Bu tür çalışma işverene, esnek çalışma saatleri uygulama ve işletmenin talep değişikliklerine uyum avantajı sağlar. Ayrıca ekonomik durgunluk dönemlerinde talebin ve üretimin azalması halinde çalışma süreleri azaltılarak, iş görenlerin işten çıkarılması önlenebilir.
Yine bu tür çalışma, işçinin işe odaklanmasını ve verimini artırır. Günlük onbir saat çalışan bir işçi ile dört saat çalışan bir işçinin motivasyonu bir tutulamaz.
İşçinin, SSK hesaplamalarında geldiği her iş günü ayrı ayrı toplanarak dikkate alınmalıdır. İşçinin sigortalı aylık çalışma gün sayısı, bir ay içindeki çalışma saatinin yedibuçuk saate bölümüyle ortaya çıkan gün kadardır. SSK’ya sunulan dört aylık dönem bordrolarına çağrı üzerine çalışma şartlarının belirlendiği işçi ile yapılan iş sözleşmesinin eklenmesi zorunludur. Bu sözleşmenin bir kere verilmesi yeterlidir, her defasında SSK tarafından istenmeyecektir. Ayrıca, noterden tasdikli olması zorunlu değildir.
Bu kapsamdaki çalışanların yıllık izin hesaplamaları ile kıdem ve ihbar tazminatı hesaplamaları diğer çalışanlardan farklı olarak hesaplanmaktadır. Hesaplamalar işe giriş ve çıkış tarihleri arasındaki kalan gün üzerinden değil de fiili olarak çalıştırılan gün esas alınarak yapılmalıdır.